In dit artikel bieden we een grondig overzicht van de belangrijkste mijlpalen in het Vlaams theater sinds 1945. We stellen vast dat het Vlaams theater sindsdien een explosieve groei kende waarbij heterogeniteit duidelijk als een meerwaarde voor het Vlaams theater erkend wordt.

Vlaams theater in het centrum

• KNS - Nationaal Toneel (Antwerpen en Gent)
• KVS (Brussel)
• Reizend volkstheater
• Jeugdtheater
• Studio van het Nationaal Toneel

Vlaams theater in de marge

In de marge ontwikkelde zich een theaterbeweging die invloeden opzocht van Beckett, Sartre, Camus, Ionesco, etc. Deze golf van vernieuwers zochten het repertoiretoneel op te frissen met spraakmakende stukken. Het ging dus niet zomaar om de reproductie van bepaalde spelcodes en tekstmateriaal, maar om het formuleren van een nieuwe taal voor het Vlaams theater.

Vlaams theater op kamers en in kelders

• 1950: Toneelstudio '50 > Arca-net
• 1953: Theater op zolder > Nederlands kamertoneel > Groot Limburgs Toneel
• 1953: Kamertoneel Brussel
• 1955: De Nevelvlek
• 1956: Fakkeltheater > Fakkel-Meirtheater
• 1956: Mechels Miniatuur Theater
• 1956: Antigone Kortrijk
• 1959: Het Hedendaags Toneel > Toneel Vandaag > BTK
• 1959: Korrekelder Brugge
• 1967: Malpertius Tielt

Geleidelijk drongen ook de ideeën van Grotowski door in het Vlaams theater. Het fysieke aspect en de lichaamstaal won daarbij sterk aan belang.

Politiek in het Vlaams theater

• 1970: Het Trojaanse Paard
• 1971: Vuile Mong en zijn Vieze Gasten
• 1972: Internationale Nieuwe Scène
• 1974: Stekelbees
• 1974: Kultureel Front
• 1975: Mannen van de Dam

Uitbreiding van het Vlaams theater

Het Vlaams theater groeit

• 1981: Antwerps Kollektief voor Teaterprojecten
• 1981: Jan Decorte (Maria Magdalena)
• 1981: Gezelschap van de witte kraai
• 1982: Jan Fabre (Het is theater...)
• 1979 - 1985: Jan Lauwers (Epigonentheater + Needcompany)
• 1984: Dito Dito
• 1986: Leporello
• 1987: Eric De Volder (TG Ceremonia)
• 1988: Vereniging van Enthousiasten voor het Reële & het Universele
• 1989: Compagnie De Koe
• 1989: TG Stan
• 1989: De Parade

Kunstencentra voor het Vlaams theater

Eind jaren zeventig werden de eerste kunstencentra in de grotere steden opgericht. Deze centra vormden een uitgelezen platform voor de presentatie van het actuele Vlaams theater.

• 1974: Beursschouwburg (Brussel)
• 1977: Kaaitheater (Brussel)
• 1977: Stuc (Leuven)
• 1980: deSingel (Antwerpen)
• 1980: Limelight (Kortrijk)
• 1982: Vooruit (Gent)
• 1983: Monty (Antwerpen)
• 1984: Nieuwpoorttheater (Gent)
• 1986: België (Brussel)
• 1989: Plateau (Gent)
• 1993: Zuiderpershuis (Antwerpen)
• 1995: Netwerk Aalst (1995)
• 1998: Nona (Mechelen)

Een alternatief repertoire voor het Vlaams theater

• 1984: Blauwe Maandag Compagnie
• 1987: De Tijd
• 1990: Theater Zuidpool

Nieuw Vlaams theater voor de jeugd

• 1979 - 1997: Speelteater - Kopergieterij
• 1983: Het Gevolg
• 1987 - 1992: Oud Huis Stekelbees - Victoria
• 1992: Bronks
• 1992 - 2001: Blauw Vier - Laika

Hedendaags Vlaams theater

Een overzicht van het hedendaags Vlaams theater blijft natuurlijk steeds een onvolledig overzicht. Elk jaar mogen we wel een of twee revelaties in het landschap verwelkomen. Toch proberen we een zo actueel mogelijk overzicht samen te stellen tot het midden van het eerste eenentwintigste eeuwse decennium.

Het Vlaams theater herdefinieert het repertoire

• 1998: Het Toneelhuis
• 2001: KVS - Bottelarij
• 2005: Het Publiekstheater - NTGent

Het Vlaams theater groeit verder

• 1993: Woestijn 93
• 1993: Tristero
• 1993: Le mal du siècle
• 1995: Marthatentatief
• 1995: De Roovers
• 1997: De Onderneming
• 1997: Crew
• 1997: De Queeste
• 1999: Round Face
• 1999: Olympique dramatique
• 1999: Abattoir Fermé
• 2000: Braakland - TheBuilding
• 2000: SkaGeN
• 2001: DAS theater
• 2001: Lampe
• 2001: Ontroerend goed
• 2002: Buelens Paulina
• 2002: Union Suspecte
• 2004: TG Nunc

Jongeren en het Vlaams theater

• 1995: Fabuleus
• 1998: Het Paleis
• 2000: Luxemburg
• 2004: Studio Orka

Blijf je graag op de hoogte? Schrijf je dan snel in voor onze nieuwsbrief. Neem je graag de pen ter hand? Schrijf je dan in als gastauteur bij Dramaturgie | Platform.