Als studente richt Ariane Mnouchkine eind jaren 50 haar eerste theatergezelschap op: L'Association Théatrale des Etudiants de Paris. Na een reis naar het Oosten waar ze verschillende soorten dans leerde kennen, richt ze midden jaren 60 samen met 10 andere leden Théâtre du Soleil op. Mnouchkine functioneert als regisseur van dit theatergezelschap. Begin jaren 70 neemt Le Théâtre du Soleil van Mnouchkine intrek in de Cartoucherie, een oud wapendepot in een bosrijke omgeving net buiten Paris. Deze natuurlijke omgeving en de stedelijke nabijheid spelen een belangrijke rol in veel van hun theatervoorstellingen.

Ondanks haar dominante persoonlijkheid wil Ariane Mnouchkine theater maken als collectief zonder enige vorm van hiërarchie tussen de leden onderling. Ook van de acteur worden creatieve bijdragen gevraagd tijdens het proces van theater maken. Hij of zij is tegelijkertijd acteur, danser, auteur,... Het theater maken als collectief bleef voornamelijk een nobel streven. Het leverde veel spanningen op waarvoor Mnouchkine niet zelden het gelag moest betalen.

Mnouchkine kiest duidelijk voor een visie op theater maken en acteren die de voorkeur geeft aan theatraliteit eerder dan aan realisme. Voor Mnouchkine is het realistisch, psychologisch acteren (zoals Stanislavski voorstond) minder 'echt' dan een acteermethode die vertrekt van theatraliteit en formalisme. De mosterd voor deze visie haalde Mnouchkine bij het Aziatisch theater waar beelden van de werkelijkheid geabstraheerd en geformaliseerd. Het worden gecodeerde symbolen die de werkelijkheid niet imiteren, maar er als een representatie onlosmakelijk mee verbonden zijn.

Op deze manier probeert Mnouchkine haar boodschap, die in relatie staat tot de echte wereld, zo verstaanbaar mogelijk over te brengen. Uit de boodschap spreekt vaak een sterk maatschappelijk engagement. Onder politiek theater verstaat Mnouchkine als een levensopvatting waarbij het individu zich in en samen met een gemeenschap zo menselijk als het kan en in de hoogst mogelijke vorm van vrijheid kan ontplooien.


Menselijkheid en emoties worden met behulp van maskers en andere Oosterse technieken omgezet naar algemene vormen, symbolen en tekens. Mnouchkine beoogt een groots theater, fundamenteel symbolisch en zonder daarbij beroep te doen op de Westerse mimesis opvatting. In navolging van Jacques Lecoq, waar ze les volgde, beschouwde Mnouchkine acteren als een fysieke activiteit en de acteur als een allround performer. Als regisseur stimuleert Mnouchkine de performers met prenten, foto's, teksten en ander visueel materiaal dat de verbeelding kan prikkelen. Veelal repeteren ze vanuit een idee, zonder dat er een tekst of verhaal aan te pas komt. Dramaturgie gebeurt ter plekke, on the spot.

Belangrijk is te onderstrepen dat Ariane Mnouchkine geen imitatie nastreefde van Oosters theater. Net zoals Brecht, Artaud of Brook vertaalden Mnouchkine de Aziatische invloeden niet naar een imitatie van authentiek Oosters theater. Mnouckine zocht eerder naar een alternatief om het naturalisme in het theater te doorbreken.

Blijf je graag op de hoogte? Schrijf je dan snel in voor onze nieuwsbrief. Neem je graag de pen ter hand? Schrijf je dan in als gastauteur bij Dramaturgie | Platform.